چه موقع محدودیت دامنه نوسان‌ برداشته می‌شود؟

همانطور که می‌دانید قیمت سهام در بورس می‌تواند روزانه 5 درصد نوسان داشته باشد؛ اما گاها می‌بینیم که برخی سهام دریک روز بیش از این مقدار رشد یا نزول می‌کنند و حتی کاهش‌هایی بیش از 50% یا افزایش‌های 100 یا 200 درصدی در یک روز هم داریم. این افزایش‌های و کاهش‌های بدون محدودیت، همیشه بعد از اولین بازگشایی سهم پس از رویدادهای مهم شرکت رخ می‌دهد. به طور دقیق‌تر در موارد زیر که جزء رویدادهای مهم یک شرکت هستند، دامنه‌ نوسان آزاد می‌شود:

1- افشای اطلاعات الف

اطلاعات در شرکت‌ها همواره یکی از فاکتورهای اصلی برای تعیین ارزش واقعی یک شرکت و پیش‌بینی قیمت آینده و درنهایت تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش سهام است. همه‌روزه در شرکت‌ها به‌ویژه شرکت‌های بزرگ، اتفاقات جدیدی رخ می‌دهد یا تصمیمات جدیدی گرفته می‌شود که بر ارزش سهام آن‌ها تأثیر می‌گذارد.

به فرض مثال ممکن است در یک شرکت یک اختلاس بزرگ رخ دهد، یا اینکه یکی از انبارهای مهم شرکت آتش بگیرد. خب این اخباری بد و خیلی بااهمیت است و حتماً باید به اطلاع سهامداران آن برسد. یا اینکه شرکت اخیراً یک قرارداد بزرگ به مدت ده سال بسته که سودآوری آن را در بلندمدت تضمین می‌کند؛ این هم یک خبر خوب است و طبیعتاً باید اطلاع‌رسانی شود. برای این اطلاع‌رسانی‌ها، شرکت باید در یک کنفرانس خبری، اطلاعات مربوط به این اتفاق را برای عموم سهامداران شفاف‌سازی کند.

این اخبار بااهمیت باعث می‌شود که برخی سهامداران تصمیمات جدی برای نگهداری یا فروش سهام خود بگیرند؛ بنابراین میزان خریدوفروش بعد از یک خبر بااهمیت خیلی زیاد می‌شود. درنتیجه یک بازی عرضه و تقاضای شدید (که در بالا توضیح داده شد)‌ شکل می‌گیرد.

یک مسابقه طناب‌کشی را در نظر بگیرید؛ دو گروه در برابرِ یکدیگر برای برنده شدن آن‌قدر تلاش می‌کنند که بالاخره یکی از دو گروه از خط وسط می‌گذرد و بازی را می‌بازد. نوسان روزانه بازار سهام در یک روز عادی این‌گونه است و قیمت، سقف یا کفی دارد که مثل خط وسط طناب‌کشی عمل می‌کند؛ اما فرض کنید در این بازی طناب‌کشی این بار معیار برنده شدن، عبور گروه مقابل از خط وسط نیست و برنده تیمی است که در یک‌زمان مشخص، گروه مقابل را تا جایی که می‌تواند با خود بکشد! بازار سهام در روزی که نوسان آزاد می‌شود همین‌طور است.

2- مجمع عمومی عادی سالیانه

به هرگونه جلسه‌ عمومی که مدیران و سهام‌داران بر سر یک موضوع مهم در شرکت دورهم جمع شوند، مجمع گفته می‌شود. تمامی شرکت‌ها باید سالی یک‌بار گزارشی از فعالیت‌هایی که در سال گذشته در شرکت انجام‌شده است را به اطلاع سهامدارانشان برسانند. این گزارش در یک جلسه عمومی که شرکت با سهامداران ترتیب می‌دهد، ارائه می‌گردد که نام این جلسه، مجمع عمومی عادی سالیانه است.

این مجمع معمولاً حوالی خرداد و تیر برگزار می‌شود و حداقل 10 روز قبل از برگزاری، در روزنامه‌های کثیرالانتشار و در سایت کُدال اطلاع‌رسانی می‌شود. در این جلسه به‌غیراز ارائه گزارش، در مورد مواردی مثل انتخاب هیئت‌مدیره، ارائه پیشنهاد‌های مدیران و سهام‌داران در مورد بخش‌های مختلف شرکت، تصمیمات جدید برای سال پیش رو و مسائل مهم شرکت هم صحبت می‌شود؛ اما یک موضوع بسیار مهم دیگر در این مجمع تصمیم‌گیری می‌شود و آن‌هم سود سهام‌داری است.

همان‌طور که در بالا اشاره شد، فعالیت شرکت در یک دوره مشخص ممکن است به سود یا زیان منجر شود؛ اما تکلیف این سود و زیان چه می‌شود؟ در مجمع عمومی سالیانه برای این سود یا زیان تصمیم‌گیری می‌شود. مجال باز کردن این بحث وجود ندارد، اما فعلا در این حد بدانید که اگر زیانی حاصل شده باشد، از سهام‌دار چیزی دریافت نمی‌شود و از پس‌انداز شرکت در سال‌های گذشته برداشت می‌شود که به این پس‌انداز، سود انباشته می‌گویند.

از طرف دیگر اگر سودی حاصل شده باشد، در این جلسه تصمیم‌گیری می‌شود که این سود را بین سهام‌داران تقسیم کنند یا اینکه مثل سال‌های قبل به سود انباشته اضافه کنند. اگر در این جلسه تصمیم به تقسیم سود گرفته شود، راه دریافت آن‌هم بعداً به سهام‌داران گفته می‌شود که این هم ممکن است یا از طریق مراجعه به بانک و دریافت نقدی سود، یا از طریق اضافه شدن به‌حساب شما نزد کارگزارتان قابل انجام باشد.

درنهایت بعد از مجمع عمومی سالیانه، درست مثل افشای اطلاعات الف، به خاطر گزارش‌های مهم و تأثیرگذار، فشار بازی عرضه و تقاضا بین خریداران و فروشندگان به وجود می‌آید؛ بنابراین دامنه‌ی نوسان در اولین روز کاری بعد از مجمع، برداشته می‌شود.

3-‌ مجمع عمومی فوق‌العاده

در برخی مواقع که یک وضعیت اضطراری برای شرکت به وجود می‌آید و مربوط به اصل فعالیت شرکت است، مدیران باید برای این وضعیت تصمیم بسیار مهمی اتخاذ کنند. این تصمیم‌گیری باید در جلسه‌ای با حضور بیشتر سهامداران انجام شود و چون یک تصمیم ضروری است، در هر زمان از سال امکان برگزاری دارد؛ نام این جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده است.

در این مجمع تصمیماتی مانند انحلال شرکت، تمدید فعالیت، تغییر موضوع فعالیت، افزایش یا کاهش سرمایه شرکت و از این قبیل گرفته می‌شود؛ اما مهم‌ترین مجمع فوق‌العاده برای افزایش سرمایه هست که معمولاً بسیار هم شنیده می‌شود و برای برخی معامله گران خیلی جذاب است. بعد از مجامع فوق‌العاده هم قیمت بدون محدودیت نوسان آزاد است که هرچقدر می‌تواند بالا و پایین برود.