سهام به چه روش‌هایی تحلیل می‌شوند؟

تمام روش‌هایی که از تحلیل‌کردن در بازارهای مالی به گوشتان رسیده، زیرمجموعه یکی از این 2 نوع روش قرار می‌گیرند:

• تحلیل بنیادی (اساسی، پایه‌ای یا فاندامنتال)

• تحلیل تکنیکی (فنی)

تحلیل بنیادی

به روشی از تحلیل کردن که در آن، قیمت سهام یک شرکت بر اساس ارزش ذاتی آن محاسبه می‌شود، تحلیل بنیادی گفته می‌شود؛ اما این تعریف یعنی چه؟ اجازه دهید با چند مثال ساده توضیح دهم.

مثال 1: احتمالاً از آن دسته افرادی باشید که یک خودرو در خانه دارید یا اینکه یکی از اطرافیانتان دارد. اگر در شرایط عادی که تورم کم باشد، به شما بگویند چه موقع در سال برای خرید خودرو ایرانی مناسب است به احتمال زیاد یکی از زمان‌هایی که پیشنهاد کنید بعد از عید نوروز باشد. به این صورت که با خودتان فکر می‌کنید که چون تعداد زیادی از افراد، زمستان سرد را که نیاز بیشتری به خودرو دارند، سپری کرده‌اند، بنابراین تعداد زیادی ‌از آن‌ها فروشنده‌ هستند؛ درنهایت تقاضا برای خودرو کم و قیمت کاهش می‌یابد. با این تفاسیر نتیجه می‌گیرید زمان مناسبی برای خودرو است.

مثال 2: یا در فصول دیگر سال، فرض کنید رئیس بانک مرکزی طی مصاحبه‌ای که به‌تازگی انجام داده، احتمال افزایش قیمت دلار را اعلام کرده است. شما بعد از شنیدن این خبر با خود فکر می‌کنید که کارخانه تولید خودرو، مواد اولیه خود را از خارج از کشور تهیه می‌کند. اگر صحبت رئیس بانک مرکزی درست باشد، حتماً کارخانه با قیمت بیشتری مواد اولیه خود را تهیه می‌کند و درنتیجه قیمت تمام‌شده‌ خودرو افزایش خواهد داشت و نهایتاً قیمت خودرو در چند ماه آینده بالا خواهد رفت. شما طبق این پیش‌بینی و با انتظار افزایش قیمت، هرچه زودتر اقدام به خرید خودرو می‌کنید یا اگر قصد فروش دارید، فعلاً منتظر می‌مانید. در این مثال‌ها با استفاده از تحلیل بنیادی نتیجه گرفته‌اید که چه زمانی برای خرید خودرو مناسب است.

مثال 3: شرکتی یک قرارداد بسیار مهم با یک سرمایه‌گذار خارجی بسته که در روند تولیدش بسیار مؤثر است. از طرف دیگر در یک مزایده هم برنده شده است و خبرهایی هم از افزایش سرمایه سنگین شرکت به گوش می‌رسد. شما با توجه به این اخبار و اطلاعات و تشخیص واقعیت از شایعه، انتظار دارید قیمت سهام این شرکت رشد کند، بنابراین شروع به خریدن این سهام می‌کنید؛ اینجا هم شما یک تحلیل بنیادی انجام داده‌اید.

اگر تا اینجا متوجه تحلیل بنیادی نشده‌اید نگران نباشید، ابتدا باید بدانید تحلیل تکنیکی چیست تا بنیادی برایتان جا بیفتد!

تحلیل تکنیکی(تکنیکال)

اما مدل دیگری که در تجزیه‌وتحلیل به کار می‌رود تحلیل تکنیکی است. تصور کنید بدون توجه به دلایلی که باعث افزایش یا کاهش قیمت یک کالا می‌شود و فقط با بررسی گذشته تغییرات قیمت در سال‌های قبل بتوانید آینده را پیش‌بینی کنید. مثلاً چون در 10 سال گذشته همیشه قیمت خودرو قبل از عید نوروز افزایش و بعد از آن کاهش‌یافته است، به‌احتمال‌زیاد این مدل افزایش و کاهش قیمت را در عید سال بعد هم داشته باشید. با این پیش‌بینی منتظر می‌مانید تا بعد از عید نوروز به‌محض کاهش قیمت، خودرو موردنظرتان را با قیمت پایین‌تر ‌بخرید و یا اگر قصد فروش آن را داشته باشید، حتماً قبل از عید نوروز اقدام به فروش می‌کنید.

در این روش شما به اخبار کاری ندارید، به شایعات توجهی نمی‌کنید؛ شما با مصوبات مجلس کاری ندارید؛ سیاست‌های دولت برای شما اهمیتی ندارد؛ شما با گرانی بنزینی که بعد از عید در پیش است کاری ندارید؛ با سخنرانی جنجالی رئیس بانک مرکزی یا مدیر فلان شرکت خودروساز کاری ندارید؛ به اینکه دلار قرار است گران ‌شود و به هزاران مؤلفه دیگر کاری ندارید؛ شما فقط به تغییرات قیمت در 10 سال گذشته که برای خودرو رخ داده است کار دارید و طبق رفتار قیمت در گذشته، آینده آن را پیش‌بینی می‌کنید.

به روشی که در این حالت، شما آینده قیمت را فقط از رفتار گذشته آن و فقط با استفاده از یک نمودار، پیش‌بینی می‌کنید تحلیل تکنیکی (فنی) یا تکنیکال گفته می‌شود و به کسی که به این روش تحلیل انجام می‌دهد تکنیکالیست یا تحلیل‌گر تکنیکال گفته می‌شود.

غالب روشی که در این سایت دنبال می‌شود بر پایه تحلیل تکنیکال است. تصویر زیر نمودار تغییرات قیمت هر مترمربع مسکن در تهران را طی 3 سال متوالی نمایش می‌دهد. در این تصویر کاملاً مشخص است که قیمت مسکن در سال‌های 94 تا 96 به‌طور منظم در فروردین هرسال افزایش داشته است.

درواقع بدون اینکه از اخبار و اطلاعات مربوط به مسکن، ارز، اوضاع اقتصادی و سایر عوامل تأثیرگذار بر قیمت مسکن، هیچ‌گونه اطلاعی داشته باشیم می‌توانیم به‌راحتی خود را برای سرمایه‌گذاری در مسکن برای فروردین سال بعد آماده کنیم و با کوچک‌ترین نشانه‌ از رشد مسکن، وارد سرمایه‌گذاری شویم.

یا تصویر زیر مربوط به قیمت مرغ کشتار در چند سال متوالی است.

شخصی که حتی هیچ‌گونه اطلاع و تجربه‌ای از بازار مرغ گوشتی نداشته باشد، به‌راحتی پس از بررسی فقط یک نمودار، اطلاعات بسیار ارزشمندی از آن به دست می‌آورد. در این نمودار مشخص است که قیمت مرغ کشتار از سال 92 تا 98 همه‌ساله در حوالی ماه مرداد افزایش قابل‌توجهی را تجربه می‌کند. دانستن فقط همین موضوع، تأثیر بسیار زیادی در روند کاری شخصی که می‌خواهد درزمینه‌ی پرورش مرغ گوشتی فعالیت کند، می‌گذارد. با این دید، یک کارآفرین باهوش تمام تلاشش را می‌کند تا در این زمان، بیشترین تولید و عرضه‌ی مرغ گوشتی را به بازار داشته باشد.

به نظر شما در قسمت آخر، برای نمودار چه اتفاقی خواهد افتاد و چرا این اتفاق می‌افتد؟ جواب یک جمله است؛

تاریخ محکوم به تکرار است!

خلاصه

تحلیل بنیادی روشی برای پیش‌بینی آینده سهام توسط اخبار و گزارشات است؛ اما تحلیل تکنیکال، پیش‌بینی آینده قیمت سهام با توجه به الگوهای قیمتی ثابت شده در گذشته بدون توجه به هرگونه اخبار است. روشی که در مثبت سیگنال استفاده می‌شود، تحلیل تکنیکال است. به نظر شما چرا ما بیشتر از تکنیکال استفاده می کنیم؟ دلایل مستحکمی وجود دارد که باید حتما مقاله‌ی مقایسه تحلیل تکنیکال و بنیادی را هم بخوانید.

اگر واقعا مصمم هستید که بورس را با سبک تحلیل تکنیکال در سطح پیشرفته و در زمان کوتاهی آموزش ببینید، دوره استادی در بورس در 10 روز! اولین و آخرین پیشنهاد من به شماست.