چه کنیم تا در دام الگوهای نامعتبر نیفتیم؟

در این مقاله می خواهم  یکی از دغدغه های تحلیلی که همیشه با یک تحلیلگر همراه است را با شما در میان بگذارم و ریشه آن را پیدا کنم. به عنوان یک معامله گر حتماً بارها برایتان پیش آمده که در تحلیل بازار، وقتی به الگوهای معتبری برخورد می‌کنید؛ مثل پین‌بار، اینگلفینگ، پیرسینگ لاین، الگوی ابر سیاه و انواع الگوهای کندلی از این دست، یا الگوهای هارمونیک مثل پروانه، عقرب، خفاش و … ویا اصلا هر چیزی که در گذشته‌ی بازار تکرار شده و آن را به عنوان الگو می‌شناسید، به محض باز کردن معامله، قیمت در جهت مخالف حرکت می‌کند و ضرر می‌کنید!

واقعیت تلخ الگوها

متاسفانه آمارها نشان می دهد که به همان اندازه که یک الگوی برگشتی قیمت را برمی‌گرداند دقیقاً به همان اندازه هم می‌توانیم الگوهایی را در بازار پیدا کنیم که نتیجه عکس داده و در خلاف جهت مورد انتظار حرکت می‌کنند. یکی از دوستان من این آمار را طی ۱۵ سال در جفت ارزهای مختلف به صورت دستی ثبت کرده بود و به این نتیجه رسید که هیچ کدام از الگوها حتی 1 درصد هم اعتبار بیشتری نسبت به دیگری ندارند؛

یعنی ما به همان اندازه که در یک مسیر صعودی یک پین بار برگشتی را می‌بینیم که باعث ریزش بازار شده، به همان اندازه هم قیمت بعد از یک پین بار زیبا، صعود کرده است! در واقع اگر کل بازار را بگردیم به همان تعدادی که الگوهای برگشتی یا ادامه دهنده درست عمل کرده اند، دقیقاً به همان اندازه هم الگوهای نامعتبر وجود دارند که در صورت ورود با ضرر همراه می شدید. این به ما نشان می‌دهد که اگر صرفاً با دیدن الگو ها وارد بازار شویم نتیجه معمولاً در بلند مدت با ضرر همراه خواهد شد.

تحلیل تکنیکال را زیر سؤال نبرید

این موارد را به وفور می توان در بازار ها مشاهده کرد. چه در بازار فارکس، چه در بازار بورس ایران، چه در بازار ارزهای دیجیتال و در کل در تمامی بازارها قابل مشاهده است.

شاهد عینی نتایجی که اینگونه تحلیل ها در پی دارد را می توان هنگامی که بازارها در روندهای نزولی قرار دارند، در تحلیل های اساتید مختلف در کانال ها، پیج ها و سایت های گوناگون مشاهده کرد! اگر عضو یک کانال یا یک پیج تحلیل بورسی بوده باشید حتماً با این مورد روبرو شده‌اید که در یک بازار نزولی که شاخص کل روند نزولی دارد، هر روز حمایت ها و مناطق معتبری توسط اساتید معرفی می شود که اکثر آنها یکی پس از دیگری نامعتبر می شوند. حتی اساتید خبره این بازار هم با این موضوع دست و پنجه نرم می‌کنند و برای مقاطعی حتی این طور به نظر می‌رسد که آیا اصلاً تحلیل تکنیکال در بازار جواب می‌دهد یا خیر؟!

اما دلیل این امر چه چیزی می‌تواند باشد؟

به نظر من دلیل این موضوع فقط و فقط توجه نکردن و همراه نبودن با جریان کلی بازار و در واقع روند بازار است. در واقع روند بازار به شما می گوید که چه تحلیلی اعتبار بیشتر و چه تحلیلی اعتبار کمتری دارد .در کلاسهای تحلیل تکنیکال وقتی روند تدریس می شود یکی از قوانینی که گفته می‌شود این است:

در روند صعودی هر کاهش قیمتی فرصتی است برای خرید و در روند نزولی هر افزایش قیمتی فرصتی است برای خروج.  به این نکته دقت کنید که وقتی روند نزولی است، اصلاً این سؤال اشتباه است که: کجا و کی باید سهام بخرم؟  در واقع در همان الفبای تدریس تکنیکال رمز کار گفته شده ولی به مرور زمان به دلیل سادگی به فراموشی سپرده شده است.

چه کنیم که در دام الگوهای نامعتبر نیفتیم؟

در بازار بورس که یک بازار یک طرفه است و فقط می‌توان از پیش‌بینی افزایش قیمت سود کرد، وقتی روند نزولی تشخیص داده شد، فقط باید به فکر خروج باشید. یک تحلیلگر و معامله گر باهوش در یک روند نزولی فقط به فکر فروش سهام است تا خرید آن!  یا بهتر بگویم فقط به فکر رسم یک مقاومت معتبر است نه حمایت!!!  اگر فقط به همین یک نکته توجه کنید مطمئناً مثل اکثر فعالین بازار بورس، تمام سودهایی که در روندهای صعودی به دست می آورید را در روند های نزولی از دست نخواهید داد!

نکته‌ی مهم این بحث اینکه در بازار بورس بیشتر از هر چیز، روند شاخص کل تعیین کننده‌ی ماندن در بازار یا خروج از آن است و شاخص کل است که جریان کلی بازار را تعیین می‌کند. در بازارهای دیگر هم چنین قانونی حاکم است ولی یک تفاوت اساسی دارد.

در بازارهای مالی دیگر از جمله فارکس و رمز ارزهای مجازی معیاری به نام شاخص کل وجود ندارد. بنابراین باید معیار دیگری را انتخاب کنید که روند کلی بازار را تشخیص دهید و در جهت روند کلی بازار معامله کنید. در چنین بازارهایی که  شاخصی وجود ندارد معیار اصلی، روند تایم های بالاتر است و رمز موفقیت در استفاده از الگوها در این بازارها، معامله فقط در جهت روند اصلی بازار در تایم های بالاتر است.

نتیجه گیری نهایی

در بورس ایران معامله فقط باید در جهت روند شاخص کل صورت بگیرد. اگر روند شاخص کل صعودی است؛  هر کاهش قیمتی در سهام مختلف فرصتی است برای خرید و اینجا است که الگوهای صعودی به خوبی جواب می دهند. احتمالاً در این حالت هر الگوی بازگشتی در سقف به خوبی عمل نکند و دلیل خوبی برای بازگشت نباشد و به راحتی نامعتبر شود. بنابراین ممکن است با توجه کردن بی‌مورد به الگوهای نزولی در یک روند صعودی، از سود های بیشتر جا بمانید.

اما اگر روند شاخص کل نزولی است،  هر افزایش قیمتیردر سهام مختلف فرصتی است برای  فروش و خروج از معامله. اینجاست که الگوهای نزولی خیلی بهتر جواب می دهند و هرالگوی صعودی که در کف و روی حمایت‌ها رخ می دهد،، به احتمال زیاد نامعتبر خواهد شد و ممکن است ضرر بیشتری را برای شما به همراه داشته باشد.

در یک روند صعودی به راحتی مقاومت‌ها شکسته می‌شوند.

در یک روند نزولی به راحتی حمایت‌ها شکسته می‌شوند.

در بازارهای دیگر مثل فارکس و ارزهای مجازی و فاقد یک شاخص که نمایانگر کل بازار باشد، به جای در نظر گرفتن شرایط شاخص کل باید روند تایم های بالاتر را در نظر گرفت و فقط با توجه به آن خرید و فروش کرد.

به شما قول می‌دهم که اگر این موضوع را رعایت کنید، نتیجه معاملاتتان به کلی تغییر خواهد کرد. چراکه آن وقت می‌توانید انتظار داشته باشید که مثلاً در یک روند صعودی بیش از ۸۰% الگوهای صعودی که در اصلاحات و روی حمایت ها به وجود می آیند درست عمل کنند! من مطمئن هستم که بیشتر ضرر هایی که در بازارها ایجاد می شود به خاطر عدم توجه به روند کلی بازار و معامله در خلاف جهت روند است. نظر شما در این مورد چیست؟ آیا جمله‌ معروف «روند دوست شماست» را قبول دارید؟